SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’S SEWM

<< 941 >>

DEVAM: 63- Cuma Günü Oruç Tutmak,

 

حدثنا مسدد: حدثنا يحيى، عن شعبة (ح). وحدثني محمد: حدثنا غندر: حدثنا شعبة، عن قتادة، عن أبي أيوب، عن جويرية بنت الحارث رضي الله عنها:

 أن النبي صلى الله عليه وسلم دخل عليها يوم الجمعة، وهي صائمة، فقال: (أصمت أمس). قالت: لا، قال: (تريدين أن تصومي غدا). قالت: لا، قال: (فأفطري).وقال حماد بن الجعد: سمع قتادة: حدثني أبو أيوب: أن جويرية حدثته: فأمرها فأفطرت.

 

[-1986-] Cüveyriye bintü'l-Haristen r.a. rivayet edildiğine göre Hz. Nebi Cuma günü, oruçlu olan Cüveyriye'nin yanına geldi. Ona "Dün de oruç tuttun mu?" diye sordu. Cüveyriye: "Hayır" dedi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yarın oruç tutmak istiyor musun?" diye sordu. Cüveyriye: "Hayır" dedi. Hz. Nebi: "O zaman orucunu boz" dedi.

 

Ebu Eyyub'un rivayetine göre Cüveyriye kendisine bu konuyu anlatmış, buna göre Hz. Nebi onun orucunu bozmasını emretmiş, o da orucunu bozmuştur.

 

 

AÇIKLAMA:     Bu hadisler, tek başına Cuma günü oruç tutmanın yasak olduğuna delil ola­rak getirilmiştir. Ebu Tayyib et-Taberî bu görüşü Ahmed İbn Hanbel, İbnü'l-Münzir ve bazı Şafiîlerden nakletmiştir. Anlaşıldığı kadarıyla o bunu İbnü'l-Münzir'in şu sözünden almıştır: "Bayram günü oruç tutmanın yasak olduğu sabit olduğu gibi, Cuma günü oruç tutmanın yasak olduğu da sabittir. Yalnızca Cuma günü oruç tutma hakkında fazladan, oruç tutan kişiye onu bozması emredilmiştir". İbnü'l-Münzir'in bu ifadesi, onun tek olarak Cuma günü oruç tutmayı haram gördüğü izlenimini uyandırmaktadır. Ebu Cafer et-Taberî şöyle demiştir; "Bayram orucu ile Cuma orucu arasında şu fark vardır: İster öncesini ister sonra­sını oruçlu geçirsin bayram günü oruç tutmanın haram olduğu konusunda icma gerçekleşmiştir. Cuma günü ise böyle olmayıp, önceki veya sonraki gün ile bir­likte oruçlu olarak geçirilebilir".

 

İbnü'l-Münzir ve İbn Hazm, tek olarak Cuma günü oruç tutmanın yasak ol­duğu görüşünü Hz. Ali, Ebu Hureyre, Selman ve Ebu Zer'den rivayet etmişler­dir.

 

İbn Hazm şöyle demiştir: Sahabeden, bunlara muhalif görüş belirten hiç kimseyi bilmiyoruz.

 

Çoğunluk ise buradaki yasağın tenzihen mekruhluk ifade ettiği görüşünü kabul etmiştir.

 

Malik ve Ebu Hanife'den bir rivayete göre bu mekruh değildir. Malik şöyle demiştir: "Görüşlerine uyulan bir ilim adamının bunu yasakladı­ğını işitmedim". Davudî şöyle demiştir: "Bu konudaki yasağın Malik'e ulaşmadığı anlaşılmak­tadır".

 

Kadı Iyaz, tek başına Cuma günü oruç tutmanın yasak olduğu görüşünün Malik'in sözünden anlaşılabileceğini söylemiştir. Çünkü Malik, belirli günleri iba­dete tahsis etmeyi mekruh görmüştür. Bu durumda Malik'ten konu ile ilgili iki görüş rivayet edilmiş olmaktadır.